Euro 2012 - Portugal vs Nederland = Collectivisme vs Individualisme

Nederland is in de groepsfase van het EK 2012 met 2-1 verslagen door Portugal en is daarmee uitgeschakeld. Hoe kon dit nu gebeuren met een team waarin zoveel sterren meespeelden?

Het antwoord? Verschil in cultuur tussen individualisme en collectivisme.

Individualisme vs Collectivisme

Individualisme

Nederland - en daarmee Oranje - heeft een overwegend individualistische denkrichting. Een individualist doet dingen liever uit naam van zichzelf dan als lid van een team. Hij legt veel contacten, maar de band is vaak niet zo diepgaand en van betrekkelijk korte duur. 

Een zakenpersoon uit Nederland zal waarschijnlijk heel verbaasd zijn als een Chinese zakenrelatie, waarmee hij op dat moment geen transactie heeft lopen, hem een mailtje zendt met de vraag hoe het met hem gaat. Hij zal zichzelf een beetje wantrouwig afvragen wat de Chinees van hem moet, terwijl het mailtje bedoeld is om de zakelijke band te onderhouden en te versterken

Wat de familiebanden betreft, het eigen gezin plus ouders en grootouders zijn de meest belangrijke familieleden. Vaak blijft het contact met ooms, tantes, neven en nichten en de kinderen daarvan beperkt tot de geijkte grote familiebijeenkomsten zoals bruiloften en begrafenissen.

Collectivisme

Het Portugese team heeft - ondanks lefzetter Ronaldo - een meer collectivistische inslag. Het groepsbelang staat boven individuele aspiraties en de onderlinge verhoudingen worden zo harmonieus mogelijk in stand gehouden. De beloning is voor de inzet van het héle team.

De familiebanden zijn heel sterk. Er wordt verwacht dat je onvoorwaardelijk trouw bent aan je familie. Dat schept verplichtingen maar geeft ook veiligheid, want je moet elkaar in alle omstandigheden helpen. Maar als één familielid zich te schande heeft gemaakt, strekt de schande zich ook uit naar de rest van de familie en bestaat er een soort collectieve schaamte.

Het verschil tussen Individualisme en Collectivisme in grote lijnen

Individualisme 'Analytisch'	Collectivisme 'Intuïtief'
Het belang van individu staat op de eerste plaats.	Het belang van de groep staat op de eerste plaats.
Het sociale gedrag wordt gevormd door innerlijke (denk)processen. "Je denkt voor jezelf"	Het sociale gedrag wordt gevormd door het waarnemen van het gewenste gedrag m.b.t. respect en verplichtingen. "Je denkt voor de groep"
Je bent verantwoordelijk voor je eigen welzijn, belang, ontwikkeling en directe familie (gezin).	Je bent verantwoordelijk voor het welzijn van de groep waartoe je hoort: familie, team, sociale groep.
Contacten worden makkelijk verbroken als blijkt dat het onderhouden van die contacten meer kost dan dat het oplevert.	Contacten zijn van groot belang en moeten goed onderhouden worden, ook al kost het moeite.
De groep bestaat uit individuen. De grootte van beloning is afhankelijk van de individuele inzet en bijdrage.	De groep is een eenheid. Beloning is gelijk voor alle leden van die groep.
Gerechtigheid	Gelijkheid

Image: Cultural differences by Yang Liu (www.doobybrain.com)