Hannekemaaiers of loyaal personeel? Hygiëne- en motivatiefactoren van Frederick Herzberg

De inzichten over werknemerschap zijn drastisch aan het veranderen de laatste tijd. Personeel kan makkelijker worden ontslagen, de ontslagvergoeding wordt danig beperkt,  ook al heb je 35 jaar of langer bij die ene werkgever gewerkt, de WW wordt slechts 1 jaar uitgekeerd en als het aan minister Kamp ligt, moeten werklozen verhuizen naar de plaatsen waar wél werk is, maar waar zo'n baan zelden zicht biedt op een vast contract.
Het doet sterk denken aan de hannekemaaiers of seizoenarbeiders van begin vorige eeuw die ook van plaats naar plaats trokken om aan de kost te komen.

Tegenwoordig kunnen werknemers onder het mom van flexibilisering met tijdelijke contracten of payroll- en uitzendconstructies heel lang aan het lijntje gehouden worden. Flexibilisering lijkt in het huidige politieke klimaat alleen maar gunstig te zijn voor werkgevers. Werknemers trekken aan het kortste eind, want er zijn niet genoeg banen en al helemaal niet voor 50-plussers om, als je zou willen, flexibel van werk te veranderen.

Ogenschijnlijk lijken werkgevers beter af te zijn met werknemers die je makkelijk kunt ontslaan als je hen niet meer nodig hebt. De vraag is of een werkgever met deze werknemers, die geen promotie maken of zeggenschap hebben, gedreven en gemotiveerd maar vooral loyaal personeel in huis haalt.

Frederick Herzberg heeft onderzocht wat werknemers tot gemotiveerd personeel maakt. In zijn studie Work and the Nature of Man is hij tot de conclusie gekomen dat er twee factoren zijn die mensen tot gemotiveerde en tevreden werknemers maakt.

Hygiënefactoren - 'dissatisfiers' (indien deze factoren tekortschieten)

Dit zijn de aspecten die direct te maken hebben met het beleid van een bedrijf.

Management - leiderschap met oog voor talenten en kwaliteiten van de werknemers.

Relatie met de manager - makkelijk aanspreekbaar.

Beleid en gedragslijnen - de missie en visie van het bedrijf en de vastberadenheid  waarmee ze worden uitgevoerd, goedlopende processen/procedures.

Arbeidsvoorwaarden - werkomgeving, arbeidsuren, goed materieel.

Salaris - evenwichtige, eerlijke beloning, secundaire arbeidsvoorwaarden

Arbeidsrelaties - verhouding tot het werk en de samenwerking met collega's

Arbeidszekerheid - mate van vertrouwen in het voortbestaan van de werkgelegenheid.

Motivatiefactoren - 'satisfiers'

Dit zijn de aspecten die gerelateerd zijn aan hoe de werknemer zichzelf ziet in het bedrijf.

Ontplooiing en prestatie - het gevoel succesvol te zijn in het bereiken van de doelen.

Erkenning - waardering krijgen voor wat iemand doet; dit hoeft niet altijd financieel te zijn, een compliment en schouderklopje doen ook wonderen.

Opbouwende terugkoppeling - goede functionerings- of beoordelingsgesprekken die niet alleen gaan over het behalen van doelen.

Functie-inhoud - het belang van het werk/de functie.

Verantwoordelijkheid en zeggenschap - baan met verantwoordelijkheid; meebeslissen.

Promotie - promotie- en groeikansen op de lange termijn.

Persoonlijke ontwikkeling - mogelijkheden voor opleiding en bijscholing.

Goede hygiënefactoren zijn nodig om tevredenstellende werkomstandigheden te creëren en motivatiefactoren om werknemers tot betere prestaties aan te zetten. Beide factoren hebben een positieve wisselwerking op elkaar en zorgen voor loyaal en gemotiveerd personeel.

De nieuwe generatie makkelijk vervangbare - 'wegwerpbare' - hannekemaaiers of werkrobots zullen van een bedrijf op de lange termijn niet een succesvolle, talentvolle en gesmeerd lopende onderneming maken.

Afbeeldingen: www.freedigitalphotos.net