zaterdag 28 januari 2012

Indonesische recepten - Babi taotjo

Taotjo, gemaakt van sojabonen, heeft een karakteristieke smaak waar misschien niet iedereen van houdt. Het is vrij zout, dus moet je het met beleid gebruiken. Eerder in dit blog heb ik het recept van ikan taotjo geplaatst, maar omdat niet iedereen van vis houdt, is hier het recept met varkensvlees.
Taotjo (aziatische-ingredienten.nl)

Ik begrijp trouwens nog steeds niet hoe mijn ouders tot overeenstemming zijn gekomen over welke gerechten er op tafel kwamen. Mijn vader hield van zoete, iets pittige gerechten, zoals sambal goreng tempé, en ronduit zoute gerechten, zoals telor asin. Mijn moeder was niet zo gek op zout; zij hield vooral van pittig, héél pittig zelfs. Zij gebruikte het liefst tjabe rawit in haar gerechten, van die kleine maar o zo venijnige groene of rode pepertjes. In de toko kun je verse tjabe rawits kopen, maar ze zijn ook verkrijgbaar in gedroogde vorm of ingelegd. Welke vorm je ook gebruikt, ze zijn heel pittig.
De grote lomboks vond mijn moeder eigenlijk niks, veel te slap, maar ze gebruikte ze wel om toch wat pittigheid aan gerechten toe te voegen. Om mijn vader een plezier te doen, maakte ze eens in de zoveel tijd babi taotjo klaar.

Dit heb je nodig:

  • 500 gram mager varkensvlees, in reepjes
  • 3 middelgrote uien, gesnipperd
  • 3 tenen knoflook, gesnipperd
  • 4 bosuien, in ringetjes
  • ½ theelepel djahé 
  • 1 groene lombok, in ringetjes
  • 5 eetlepels taotjo
  • 1 dl bouillon
  • versgemalen peper
  • 3 eetlepels zonnenbloemolie


Bereiding

  • Olie verhitten en knoflook en uien lichtbruin fruiten;
  • Bosuien en djahé toevoegen en goudbruin fruiten;
  • Vlees toevoegen en braden in de uienmassa;
  • Daarna de lombok, taotjo, peper, en bouillon erbij doen; goed omscheppen;
  • Laat het vlees net zo lang stoven totdat het zacht is, maar niet uiteen valt.


Selamat makan!

dinsdag 24 januari 2012

Scholieren en bloggen - 6 tips om imagoschade te voorkomen


skipr.nl

Bloggen is hot! Het is dé manier om jezelf te profileren en naamsbekendheid te geven, niet alleen zakelijk, maar ook privé. Steeds meer scholieren en studenten hebben een blog, uit vrije wil of omdat het een onderdeel vormt van het lesprogramma van de school. Om welke reden je ook blogt, het is verstandig om de privacy settings van je blog en wat en hoe je schrijft even goed in de gaten te houden.
Als je al een openbaar blog hebt, of je wilt er eentje beginnen, zakelijk of privé, denk dan eerst aan de volgende basispunten.


1. Zorg dat je blog niet gehackt wordt
Als je met een gratis versie van een blogprogramma aan de gang gaat, gebruik dan een moeilijk te achterhalen wachtwoord met letters en cijfers, dat op zijn minst 6 tekens lang is.

2. Wees verstandig met persoonlijke gegevens
Ik raad het af om je eigen adres, telefoonnummer, geboortedatum op je blog te vermelden. Gebruik ook nooit de echte naam, adres en overige gegevens van de personen die een rol in je artikel spelen. Als je bepaalde omstandigheden of situaties wilt beschrijven, verzin dan andere namen of, nog beter, verzonnen initialen.

3. Kies de juiste afbeeldingen
Zet geen foto's op je blog waardoor anderen kunnen nagaan waar je woont. Ook geen foto's van jouw uitspattingen of die van anderen. Vermijd ook al te intieme foto's. Ook al denk je nu dat het geen kwaad kan, over tien jaar denk je daar anders over, wanneer je potentiële werkgever jouw naam gaat 'googlen'.

4. Laat je niet leiden door emoties
Publiceer nooit een artikel dat je in kwaadheid geschreven hebt. Natuurlijk wil je je hart misschien luchten na een aanvaring met je werkgever, collega, vriend of familielid, maar schrijf het dan op in je privédagboek of koop een boksbal.

5. Wees niet platvloers
Wat de inhoud van je artikelen ook is, gebruik geen vulgaire taal en schrijf niet over  ongepaste onderwerpen. Alles wat je schrijft of plaatst, blijft permanent op internet aanwezig. Geloof me, als je later misschien een hoge positie hebt, wil je écht niet dat jouw naam aan een slecht imago verbonden wordt.

6. Wees je eigen eindredacteur
Jouw manier van bloggen bepaalt wat voor soort volgers je krijgt. Stel je blog zó in, dat de reacties die je krijgt eerst door jou worden goedgekeurd voordat ze geplaatst worden. Misschien vind je dit wel een soort censuur, maar het is beter om ongewenste of ongepaste reacties nu te vermijden dan er later schade van te ondervinden.

En onthoud dat deze punten ook van toepassing zijn als je op Hyves, Facebook of andere sociale netwerken zit.

zaterdag 21 januari 2012

Indonesische recepten - Tahu ketoprak

Zo af en toe is het lekker om een eenvoudig vegetarisch gerecht te maken. Ik kan me herinneren dat we tahu ketoprak vaak in januari aten, waarschijnlijk als tegenhanger voor al die uitgebreide maaltijden in december. Of we aten het in de zomermaanden, als iets salade-achtigs. Dit is zoals mijn moeder het maakte.

Dit heb je nodig:
  • 1 blok tahu in dobbelsteentjes
  • 100 gr. taugé
  • 100 gr. fijngesneden kool, b.v. spitskool of savooiekool
  • 2 kleine uien, gesnipperd
  • 2 tenen knoflook, geperst
  • 1 eetlepel fijngesneden selderijblaadjes
  • 1 eetlepel pindakaas
  • 1 theelepel sambal oelek
  • 1 theelepel gula jawa (Javaanse suiker) of bruine basterdsuiker
  • 2 eetlepels dikke, zoete ketjap
  • 1 à 2 eetlepels citroensap (of azijn)
  • een beetje zout naar smaak
  • olie om in te bakken
  • zakje gefruite uitjes

Bereiding:
  • Taugé in een vergiet doen en met kokend water overgieten; goed laten uitlekken;
  • Dobbelsteentjes tahu in hete olie geelbruin bakken en op keukenpapier uitlekken;
  • Uien, knoflook, sambal en suiker goed fijn wrijven; daarna de pindakaas toevoegen en het geheel goed mengen; fruit dit mengsel in 2 eetlepels olie;
  • Voeg ketjap en citroensap toe; goed roeren;
  • Eerst de tahu, dan de taugé en vervolgens de kool en selderij erbij doen en voorzichtig omscheppen; goed warm laten worden, maar de groenten mogen niet slap worden.
Serveren op een platte schaal en bestrooien met de gefruite uitjes en de bieslook. Eet er warme rijst bij.
Selamat makan!




woensdag 18 januari 2012

Cultuurverschillen - Etiquette in Marokko

Het vervolg van Zakendoen in Marokko gaat over de Marokkaanse etiquette, over wat je wel of niet moet doen tijdens (zakelijke) ontmoetingen.

Kleding
—  Kleding is formeel en vrij conservatief. Draag als man een donker kostuum, vooral tijdens de eerste zakelijke ontmoeting. Als vrouw kun je een mantelpak, jurk of broekpak dragen, maar zorg ervoor dat je er niet te bloot bijloopt, dus geen diepe decolletés, korte mouwen en onbedekte knieën.
—  Wees bescheiden met het dragen van dure accessoires.

Uitnodiging bij iemand thuis
—  Als je echtgenote jou op je reis vergezelt, informeer bij de gastheer of de uitnodiging ook voor haar geldt. Sommige behoudende Marokkanen hebben aparte vrouwen- en mannenruimtes en het onverwacht meebrengen van een vrouw kan niet altijd gelegen komen.
—  Kleed je formeel; hiermee toon je respect voor de gastheer.
—  Doe je schoenen uit bij het betreden van het huis.
—  Geef iedereen van het gezelschap een hand. Als er vrouwen aanwezig zijn, wacht dan even af of zij hun hand uitsteken om jou de hand te schudden. Doen ze dit niet, dan is een knik voldoende.


Cadeaus
—  Als je een uitnodiging krijgt om bij iemand thuis te komen, is het gebruikelijk om iets voor de gastheer mee te brengen. Neutrale attenties zijn noten, vijgen, dadels, bloemen of zoet gebak.
—  Een kleinigheid voor de kinderen wordt gewaardeerd.
—  Geef nooit alcohol, ook al weet je dat de gastheer dit drinkt.
—  Geef en ontvang cadeaus met beide handen.
—  Cadeaus worden niet geopend in aanwezigheid van de gever.

Tafelmanieren
—  De maaltijd wordt soms gebruikt aan kniehoge tafels met kussens rondom om op te zitten.
—  De gast zit meestal aan de rechterkant van de gastheer.
—  Voordat de maaltijd geserveerd wordt, is het gebruikelijk om je handen te wassen. Dit gebeurt niet aan de kraan, maar aan tafel. Er gaat een schaal rond en als het jouw beurt is, houdt je handen boven de schaal terwijl iemand anders er water overheen giet. Daarna krijg je een handdoek om je handen aan af te drogen.
columbusmagazine.nl
—  Wacht met het nemen van voedsel totdat de gastheer begint.
—  Er is een overvloed aan voedsel op tafel als teken van gastvrijheid. Soms wordt het op een grote, gemeenschappelijke schaal geserveerd. In dat geval neem je het voedsel van het deel van de schaal dat vóór je ligt. Reik daarom nooit over de schaal heen naar voedsel dat aan de andere kant ligt. Als gast zul je de lekkerste stukjes op 'jouw deel' aantreffen.
—  Om het voedsel van de schaal te nemen, gebruik je een stukje brood of je duim, wijs- en middelvinger van je rechterhand. Gebruik nooit je linkerhand want die wordt als onrein beschouwd.
—  Ook water wordt vaak uit een gemeenschappelijk glas gedronken. Als je dit liever niet wilt, vraag dan om limonade.
—  Als de maaltijd is afgelopen, komt de schaal weer langs om je handen te wassen.

Oogcontact
—  Oogcontact is afhankelijk van status in de sociale samenleving. Marokkanen die een hogere opleiding hebben of uit gegoede families komen hebben sneller direct oogcontact en communiceren ook verbaal directer.
—  Mensen die werk van lage status doen, proberen oogcontact vaak te vermijden en kunnen soms een ietwat slaafse houding aannemen.

Gebaren
—  Rechterhand: de toppen van je vingers en duim samenbrengen (vingertoppen omhoog) en een beetje op en neer bewegen op heuphoogte betekent in het wegverkeer 'een beetje langzamer' of 'wees voorzichtig'
—  Je duim onder tegen je kin houden betekent 'veel' of 'iets is vol'.
—  Je wijsvingers parallel naast elkaar houden betekent dat dingen gelijkwaardig of eender zijn.
—  Het naar beneden trekken van je onderste ooglid met je wijsvinger is een van de vele gebaren die 'schaamte' of 'je moet je schamen' aanduidt.
—  Je rechterhand op je hart plaatsen en vergezeld laten gaan van een lichte buiging is een teken van respect en wordt bij begroeten gebruikt.

Ken je nog andere etiquetteregels, gebaren of vormen van lichaamstaal, reageer dan via het contactformulier, zodat de lijst zo compleet mogelijk wordt.



zaterdag 14 januari 2012

Indonesische recepten - Risolles

Ik ben gék op risolles! Eigenlijk ben ik gek op al die hartige hapjes zoals lemper, pasteitjes, martabak en de échte bapao. We aten die lekkernijen vaak op feestjes en familiebijeenkomsten. De gastvrouw had hiervoor - behalve voor de lemper en bapao, want die hoef je niet te bakken - vaak heel lang in de keuken gestaan terwijl haar kleding en haren langzaam de geur van olie opzogen. Mijn moeder bond vroeger nog wel eens een sjaaltje om haar hoofd in de hoop om zo haar haar tegen al te penetrante walmen te beschermen. Het hielp natuurlijk geen zier. Gelukkig had zij een kennis die een handeltje dreef in verschillende soorten 'rauwe' kroepoek en één keer in de week dapper de keuken indook om op bestelling pasteitjes en risolles te maken. De vulling van die risolles smaakte weer heel anders dan die van mijn moeder, maar dat is juiste het leuke ervan: iedere kok geeft zijn eigen invulling aan een recept.

warungmedan.nl

Als je verstandig en vooral gezond wilt eten, zou je pasteitjes en risolles misschien in de oven kunnen bakken, maar eerlijk gezegd, denk ik dat ze te droog worden. Dus, voor deze ene keer, een geheel onverantwoord, vette-lippenrecept met de herinnering aan toen. Een tip: maak genoeg flensjes. Wat je over hebt, kun je altijd opwarmen en als zoet toetje serveren. En wat de vulling betreft: geregeld even proeven totdat de smaak naar je zin is.





Dit heb je nodig:
  • afgekoelde, dunne, bleke flensjes, zonder gaten of scheuren; omdat je ze heel dun zijn, hoeven ze slechts aan één kant gebakken te worden.
  • zonnenbloemolie om in te bakken
Voor de vulling:
  • 500 gr gehakt, h.o.h.
  • 2 gesnipperde uien
  • 2 tenen knoflook, geperst
  • klein blikje doperwtjes, extra fijn
  • bosje fijngesneden selderijblaadjes (of hoeveelheid naar smaak)
  • 1 grof-geraspte winterwortel
  • nootmuskaat 
  • bouillonpoeder
  • peper 
  • sambal oelek naar smaak (dit hoeft er niet in, maar een beetje pit is altijd lekker en smaakt naar meer)
  • Om de flensjes met vulling dicht te plakken, gebruik je een papje van bloem en water
  • 3 geklutste eieren en een bord paneermeel; wentel de pakketjes hierin vóór het bakken

Bereiding van de vulling
  • Uien en knoflook in 2 eetlepels hete olie fruiten, het gehakt erbij doen en rul bakken, totdat het vocht verdampt is;
  • Voeg de geraspte winterwortel en selderijblaadjes toe en goed roerbakken;
  • Nu de uitgelekte en wat afgedroogde doperwtjes erbij doen en voorzichtig omscheppen;
  • Doe er nu de droge kruiden bij en eventueel de sambal, goed omscheppen en de kruiden laten intrekken; vulling mag niet te nat zijn;
  • Laat de vulling afkoelen.
Verdere bereiding 
  • Verhit de olie tot ca. 170° C (de hoeveelheid is net als bij frituren: de risolles moeten kunnen bovendrijven);
  • Doe een lepel vulling op elk flensje, smeer de randen in met het bloempapje en vouw voorzichtig het flensje tot een pakketje;
  • Wentel de pakketjes eerst door de geklutste eieren, daarna door paneermeel;
  • Bak ze meteen in de olie totdat ze een mooie, goudbruine kleur hebben;
  • Vis ze met de schuimspaan uit de olie en laat op keukenpapier uitlekken

Selamat makan!

donderdag 12 januari 2012

Cultuurverschillen - Zakendoen in Marokko

Tijdens mijn Cultural Diversity workshop krijg ik vaak het verzoek om dieper in te gaan op culturele aspecten van een bepaald land. Helaas heb ik niet altijd de tijd hiervoor, omdat mijn workshop gericht is op het ontwikkelen van iemands cultuurbewustzijn en niet zozeer op het bespreken van de cultuur van allerlei landen. Maar ik kan er natuurlijk wel een artikeltje over schrijven, wat veel handiger is, omdat je het altijd nog eens na kunt lezen.

----------------------------------------

Zakendoen in Marokko

De basis
Officiële naam: Koninkrijk Marokko
Staatshoofd: Koning Mohammed VI
Hoofdstad: Rabat
Officiële taal: Arabisch
Munteenheid: Marokkaanse dirham
Godsdienst: Islam


Belangrijkste normen en waarden
Respect — Marokkanen zijn er sterk van overtuigd dat je altijd jezelf, je ouders/ouderen en je meerderen moet respecteren. Ze zijn zelf vriendelijk en voorkomend naar anderen toe en verwachten dat jij dat ook zult zijn. Onbeleefdheid is een belediging.

Persoonlijke verhoudingen — De familie staat boven alles, zelfs boven de behoeften van het individu. Vriendschappen zijn meestal langdurig en deze vrienden krijgen vaak een plaats in de familie. Vertrouwen en vriendschap spelen belangrijke rollen in zowel de persoonlijke als zakelijke sfeer.

Eer — Eergevoel en eigenwaarde zijn uiterst belangrijk in de Marokkaanse cultuur. Schaamte en gezichtsverlies moeten te allen tijde voorkomen zien te worden. Hun reputatie staat hoog in het vaandel en ze zullen er alles aan doen om ervoor te zorgen dat zij zichzelf of hun familie niet in verlegenheid brengen.

Godsdienst — De Islam speelt een grote rol in zowel het dagelijkse leven als de zakenwereld. Veel bedrijven zijn op vrijdagmiddag gesloten om iedereen de mogelijkheid te geven aan de godsdienstige verplichtingen te voldoen. Tijdens de Ramadan vinden er zelden onderhandelingen plaats.


Zakelijke omgeving

  • Het gezag van de manager of baas wordt altijd gerespecteerd. Typisch genoeg zal een manager niet alleen de andere gezaghebbenden, maar vaak ook zijn werknemers raadplegen voordat er een beslissing wordt genomen. Het nemen van beslissingen kost veel tijd omdat uiteindelijk alle betrokken managers hun goedkeuring moeten geven.
  • Marokkaanse werknemers zijn in het algemeen terughoudend in het bijzijn van hun meerderen. Directe tegenspraak en openlijke discussie worden vermeden, maar 'onder elkaar' kan wel een persoonlijke mening worden gegeven. 
  • Tegenzin en afkeuring worden eerder door de gezichtsuitdrukking dan door woorden getoond.
  • De Marokkaanse zakenman doet het liefst zaken met personen die hij al wat langer kent. Op deze manier kan een stabiele zakenrelatie groeien. Voor jou opent dit weer deuren naar andere contacten.
  • Zakendoen in Marokko is vaak formeel, een overblijfsel uit de tijd dat Marokko nog onder Frans protectoraat viel. Een gebrek aan formaliteit, bijvoorbeeld in onderhandelingen, wordt als respectloos opgevat.
  • Zorg dat op je visitekaartjes ook een vertaling van je gegevens in het Arabisch of Frans hebt.
  • Bij een ontmoeting schudden mannen elkaar de hand. Is er een vrouw aanwezig, wacht dan - als man zijnde - even af of zij haar hand uitstrekt om je de hand te schudden. 

WEL of NIET doen

WEL — Begroet iedereen op een formele manier met 'mijnheer' en 'mevrouw'. Gebruik pas voornamen als je hiervoor toestemming hebt gekregen.

WEL — Toon oprechte interesse in de ander en doe moeite om een relatie op te bouwen. 

WEL — Neem de tijd voor het onderhandelen. Geef je Marokkaanse zakenpartner ruimschoots de tijd om tot een besluit te komen. Het opjagen van iemand wordt als agressie gezien.

NIET — Begin je gesprek niet meteen met de zakelijke aangelegenheden maar vraag eerst hoe het met  iemands gezondheid, familie en vrienden gaat. Vermijd voor alle zekerheid het noemen van iemands vrouwelijke familieleden. 

NIET — Praat niet over gevoelige onderwerpen, zoals de koning, godsdienst of de rechten van de vrouw. En natuurlijk niet over sex. Deze onderwerpen kunnen misschien ter sprake komen als je iemand echt heel goed kent. Heb bovendien geen oordeel klaar over de landscultuur. 

NIET — Vermijd openlijke confrontaties. Laat je zakenpartner geen gezichtsverlies lijden. Mocht je een conflict met iemand hebben, roep dan de bemiddeling in van een tussenpersoon. Heb je deze mogelijkheid niet, maak dan een privé-afspraak om het conflict te bespreken. Gebruik geen beschuldigende woorden en matig je toon in zo'n gesprek.


Geert Hofstede
Volgens de dimensies van Geert Hofstede, zou de vergelijking tussen de Marokkaanse en Nederlandse cultuur er zó uitzien:


De punten die ik hierboven beschreven heb, zijn beknopt. Ik hoor het graag als je verdere aanvullingen of opmerkingen hebt om de lijst compleet te maken.

Klik hier om meer te weten te komen over mijn workshop.





zaterdag 7 januari 2012

Interculturele communicatie - Universele gezichtsuitdrukkingen

Er zijn acht universele gezichtsuitdrukkingen, die met het uitdrukken van emotie te maken hebben: angst, interesse/nieuwsgierigheid, verdriet, schaamte, afgrijzen, verrassing, blijheid en boosheid.

Elke cultuur geeft haar eigen invulling aan deze gezichtsuitdrukkingen. De ene cultuur laat veel meer expressie toe, terwijl in de andere juist de voorkeur wordt gegeven aan een neutrale, niets verradende uitdrukking. Het tonen van emotie - in lichaamshouding, stem en gezicht - wordt soms als een teken van zwakte gezien.

In onze familie was er een tweedeling. Bij mijn vader zag je redelijk goed wat er in hem omging, maar dat gebeurde meestal in familiekring. Daarbuiten probeerde hij zoveel mogelijk een neutrale uitdrukking te bewaren.
Mijn oom, zijn broer, was helemaal het tegenovergestelde. Was hij verheugd? Kwaad? Tevreden? Hij kon je in een gesprek een complimentje maken en het volgende moment, met precies dezelfde uitdrukking, een uitbrander geven. In beide gevallen verried ook zijn stem geen emotie. Bij hem wist ik nooit waar ik aan toe was.

Bekijk hier de kenmerken die bij de universele gezichtsuitdrukkingen horen.

Hoe staat het met de Nederlandse emoties? Welke mogen getoond worden?




Indonesische recepten - Ceplok in ketjapsaus

Vroeger bij ons thuis aten we elke dag Indisch. Mijn moeder wilde eigenlijk ook wel andere keukens uitproberen, maar ze ondervond hardnekkige tegenstand van mijn vader. Erwtensoep wilde hij nog wel eten, maar dan met rijst. Een enkele keer wilde hij ook wel hutspot eten, maar dan alleen met babi ketjap als vlees. Erwtensoep met rijst vond ik maar niks, maar de hutspot met babi ketjap smaakte inderdaad veel lekkerder.

Voor de dagelijkse rijsttafel zorgde mijn moeder ervoor dat er altijd drie gerechten op tafel stonden. Dat aantal was voor haar het uiterste minimum. Op dagen dat ze geen zin had om in de keuken te staan, maakte ze ceplok (uitspraak: tjeplók) met een ketjapsaus. Ceplok is de naam voor spiegelei. Het is een heel simpel bijgerecht, waar vooral mijn vader gék op was, waarschijnlijk door de ketjap met sambal.

Dit heb je nodig:

  • 4 eieren
  • 1 mespuntje trassipoeder
  • 1 mespuntje nootmuskaat
  • sambal manis naar smaak
  • 1 of 2 tenen knoflook
  • 4 flinke eetlepels ketjap manis
  • 1 grote ui
  • eventueel wat zout 
  • handjevol gefruite uitjes


Bereiding


  • Snipper de ui en pers de knoflook;
  • Fruit de ui, knoflook, trassipoeder en sambal manis in hete olie;
  • Voeg de ketjap en nootmuskaat toe, goed roeren;
  • Doe er een scheutje water bij en laat de saus een beetje doorkoken en indikken;
  • Bak de spiegeleieren (al dan niet met hele dooier);
  • Doe de saus over de spiegeleieren, even laten intrekken;
  • Strooi de gefruite uitjes als 'finishing touch' over het gerecht; warm serveren.

Selamat makan!