10 Tips om ordeproblemen te voorkomen

Menig beginnend docent heeft er slapeloze nachten van: ordehouden in de klas. Na een studie van minstens vier jaar sta je er nu alleen voor en ondanks alle didactieklessen, proefdraaien en stages lijkt het jou maar niet te lukken om grip op je klas te krijgen. Je hebt het gevoel alsof je met 100 dingen tegelijk bezig bent: je audiovisuele middelen aansluiten, presentielijst bijhouden, vragen beantwoorden, mededelingen noteren, weten wat je hebt voorbereid, en … en …

Maar wees gerust, jij bent niet de enige. Ook ik heb met het zweet in mijn handen en bonkend hart voor de klas gestaan en wilde er alles voor geven  om maar zo ver mogelijk van die plaats weg te zijn.

Klasmanagement leer je niet alleen door het volgen van didactieklessen. Het is net als met autorijden. Pas als je je rijbewijs hebt gehaald, begint het echte werk.

Hier zijn 10 tips die je kunnen helpen om je ordeproblemen te verminderen, zodat je met minder verstoringen en vervelende onderbrekingen je les kunt geven.

1. Voorbereiding op het schooljaar

Maak, nog voordat het schooljaar begint, voor jezelf een lijst met wat jij van je studenten verwacht. Omschrijf wat je absoluut niet tolereert en pas die lijst toe vanaf de eerste schooldag. Studenten hebben al snel in de gaten hoe ze zich bij elke docent moeten gedragen. Zeg wat je van hen verwacht en hou je aan je eigen regels. Zodra je er van afwijkt, wordt het alleen maar moeilijker om je regels te handhaven. Ga vooral niet de toffe peer uithangen want dit veroorzaakt alleen maar rumoer en dat wil je juist voorkomen.

2. Toonzetting

Veel docenten - en heus niet alleen de beginnende - hebben de neiging om een dreigende of cynische toon te gebruiken. Maar waarom zou je dit doen? Op een enkele uitzondering na, komen ze met de beste bedoelingen naar je les. Als je al vanaf het begin een dreigende toon aanslaat, veroorzaakt dit alleen maar tegenwerking. Gebruik dezelfde stemhoogte en spreekstijl zoals je die gebruikt wanneer je een willekeurige groep volwassenen aanspreekt. Zo laat je je studenten in hun waarde.

3. Kom achter die tafel vandaan

Verschans je niet achter je tafel! Het is geen fort dat je moet verdedigen. Loop rond, kijk je studenten aan, maak oogcontact en straal zelfvertrouwen uit.

4. Eerlijk zijn

Studenten hebben een scherpe neus voor wat in hun ogen een eerlijke of oneerlijke behandeling is. Als je respect wilt krijgen, zorg je ervoor dat je alle studenten rechtvaardig behandelt. Dus geen voortrekkerij of iets dat die richting uitgaat.

5. Pak ordeverstoringen met zo min mogelijk onderbreking aan

Zodra er ordeverstoringen ontstaan, grijp dan onmiddellijk in, maar dan zonder dat het de gang van zaken te veel verstoort. Als een paar studenten zitten te kletsen, stel hen dan een vraag over het onderwerp dat je behandelt, maar let weer goed op, hoe je dat vraagt. Let op de toonzetting, dus stel de vraag op een neutrale manier. Ik stel die studenten meestal voor om even naar de kantine te gaan als ze vinden dat het heel nodig is om bij te praten en dat ze weer terug moeten komen als ze klaar zijn. En ik méén dit dan ook! 

6. Vermijd confrontaties in de klas

Zodra er echte confrontaties zijn, is er altijd sprake van een winnaar en verliezer. Blijf kalm, omdat jij als docent ervoor moet zorgen dat zowel jij als de student waarmee je in de clinch ligt geen gezichtsverlies lijden. Maak een afspraak voor later op die dag om eens samen te praten en laat merken dat jij het ook niet leuk vindt dat dit gebeurd is. Beschouw en behandel je studenten als volwaardige gesprekspartners.

7. Humor

Soms is humor de beste manier om de dingen weer een beetje in het gareel te krijgen. Ik ben een groot voorstander van humor, omdat dat niet alleen je studenten maar ook jezelf weer op het juiste spoor zet. Maar pas op, verwar humor niet met sarcasme. Humor verlicht de situatie, sarcasme beschadigt de relatie met je studenten. 

 8. Wees positief in je verwachtingen

Ga altijd de klas in met de verwachting dat je studenten meewerken. Je kunt dit versterken door hen te zeggen wat ongeveer de inhoud van de les is en wat jij die les van hen verwacht.

9. Goedgevuld en uitdagend lesprogramma

Veel beginnende docenten zijn sneller door de lesstof heen dan dat ze bij de voorbereiding gepland hadden. Vermijd dit door er altijd voor te zorgen dat je je studenten uitdaagt om mee te doen en te denken. Geen gortdroge les maar eentje waar vaart inzit. Heb je toch tijd over, zorg er dan voor dat je extra materiaal ter beschikking hebt. Maak de overgang van voorbereide lesstof naar die extra opdrachten zo vloeiend mogelijk. 

10. Blijf jezelf

Blijf onder alle omstandigheden jezelf, al moet je soms wat toneelspelen. Zet je sterke punten in en laat je niet gek maken. Met elk nieuw schooljaar word je beter, krijg je meer overzicht en sta je als een Pro voor de klas.

Heb je nog meer tips die je aan dit lijstje wilt toevoegen?