Na het ontbijt willen we naar Singaraja om bij Hardy's wat boodschappen te doen. We moeten wel om 14.00 terug zijn want dan heb ik een afspraak met Sari over de sprei. Bovendien wordt Dick om 15.00 opgehaald om bij een professionele kunstschilder wat ervaring op te doen in typisch Balinese schilderstijlen.
Omdat de vaste taxichauffeur net weg is, vraagt Srie of we eventueel met de odong-odong gebracht willen worden. Helemaal geen bezwaar! Juist heel leuk want je voelt je direct betrokken bij het verkeer. Sommige motorrijders komen vlak naast het autootje staan en kijken je nieuwsgierig aan. Ik grijns terug en dat werkt altijd. Oogcontact verbroedert, althans hier op Bali.
Hardy's is een warenhuis, maar niet van het soort dat we in Nederland gewend zijn. Deze Hardy's is groot en uitgebreid want het heeft maar liefst drie verdiepingen. Op de begane grond zijn wat cosmetica-speciaalzaakjes en een supermarkt, dan volgen twee verdiepingen met kleding en de bovenste is voor een groot deel gereserveerd voor sport, spel en vermaak in de vorm van kermis met het nodige lawaai. Dick gaat nog even bij de teken- en schilderspullen kijken, maar sinds we in Nederland de Action hebben, moet je van goede huize komen om die prijzen te evenaren.
Het personeel bestaat uit jonge meisjes, kinderen bijna. Ze mogen waarschijnlijk nooit even zitten, want wanneer je tussen de overvolle rekken loopt, kan het voorkomen dat je plotseling een verkoopstertje, half verscholen tussen de kleiding, op haar hurken ziet zitten. Maar wel met een telefoon aan haar oor geklemd.
Ik merk dat er een groot verschil in sfeer is tussen een officiële winkel en de gewone warung. De vriendelijkheid die in een warung zo duidelijk voelbaar is, ontbreekt zodra de werkrelatie formeel wordt zoals bij Hardy's. De manier waarop het personeel je te woord staat, of de manier waarop je wordt geholpen, is geformaliseerd en onpersoonlijk, soms bij het onvriendelijke af. Bij Hardy's in Sanur bijvoorbeeld, is het personeel zó jong dat ze vaak in groepjes met elkaar kletsen en verstoord opkijken wanneer je als klant een vraag hebt. Hun response is soms behoorlijk stug. Maar er lijkt ook geen begeleiding van hun managers te zijn. Het management heeft wel eisen maar schijnt zelf weinig bedrijfsrisico te lopen want ik heb gehoord dat in geval van winkeldiefstal, het bedrag van de geleden schade gekort wordt op het loon van de werknemers. Ook een tekort in de kas wordt op de caissière verhaald. Vanuit dat standpunt is het niet zo vreemd dat je als klant nooit helemaal op je gemak kunt rondkijken omdat constant iemand op twee meter afstand jou in de gaten houdt, of dat de caissière het wisselgeld twee keer natelt voordat ze het afgeeft.
Een van de zinloze eisen die er aan de werknemers van Hardy's gesteld wordt, is het dragen van dichte, zwarte schoenen, voor vrouwen het liefst met een middelhoog hakje. Er zijn maar weinig gezinnen die zo'n paar in de kast hebben staan want het merendeel loopt op modieuze teenslippers, soms ook voorzien van een hakje. Om toch aan die eis te voldoen proberen ze ergens zwarte schoenen te lenen maar helaas hebben ze zelden de goede maat te pakken. Het gevolg is dat ze sloffend of klepperend door de winkel lopen. Sommige vrouwen doen me aan kleutermeisjes denken die met de schoenen van hun moeder mogen spelen. Het staat verre van professioneel.
Op de afdeling met muziekinstrumenten speur ik naar een zogenaamde travel guitar. Het merk is niet zo belangrijk en ik hoop dat ik iets van echt Indonesische makelij kan vinden. Tot mijn verbazing zie ik rekken vol met Fender en Yamaha gitaren! Wow, een echte Fender voor nog geen €19! Een bedrag waar je in Nederland nog geen set snaren voor kunt kopen.
Bij de versafdeling van de supermarkt heb ik een kwartiertje staan likkebaarden. Al dat verse fruit en groenten. Er zijn zelfs verschillende soorten suiker. De gula merah (rode suiker) hebben ze zelfs in allerlei vormen. Ik hou van voedsel. Het hoeft niet veel te zijn, maar de ingrediënten moeten wel vers en van goede kwaliteit zijn. En wanneer een goede kok dat alles kan bereiden tot een smakelijk gerecht, zul je mij niet horen klagen. De meestal bescheiden porties die je in een warung of restaurant krijgt, zijn voor mij precies goed. Je voelt je verzadigd maar niet amechtig. Volgens mij ligt dat niet alleen aan de hoeveelheid maar ook aan het ontbreken van allerlei kunstmatige houdbaarheidstoevoegingen. Toch zijn er nog mensen die het liefst hun bord zo vol mogelijk zien, zoals de Australiër die meteen maar twee porties nasi campur bij de serveerster bestelde "because you always serve those tiny portions."
Vandaag is het opvallend druk. Het is het einde van de ramadan. Hele families trekken er op uit om cadeautjes te kopen en nieuwe kleding aan te schaffen die meestal wat traditioneler van snit zijn. De afdeling met westerse kleding is erg in trek bij de jonge vrouwen. Ik vind het lijken op wat mijn moeder vroeger 'kermiskleding' noemde. Felle kleuren met veel goudkleurige gespen en glitterversieringen.
Dick staat al ongeduldig te wachten. De tijd dringt. Hij wil zijn voorraad Bintang aanvullen en nog wat geschikt snoep kopen voor de kinderen die je onderweg tegenkomt. Wij delen altijd alleen maar voorverpakte snoepjes uit.
Wanneer we met onze boodschappentassen weer in de odong-odong zitten, slaat de motor steeds af. We hoeven toch niet te duwen? In deze hitte spring ik wel bij de eerste de beste motorfiets achterop. Gelukkig heeft de chauffeur goede vibes want even later, met wat rookwolken door aanhoudend gas geven, komt er leven in het geval. Onderweg komen we een verkeersbord tegen dat ons waarschuwt dat er overstekende yeti's te verwachten zijn.
Nu in volle vaart naar huis toe! Home sweet home Adirama!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten